Bilgi Ekonomisini büyük ölçüde kaçıran ülkeler için çok daha büyük bir rekabet alanı oluşturacak olan Yapay Zeka ekonomisi yıkıcı bir şekilde geliyor.

Yakın geçmişe bir göz atarsak gelişmiş ülkelerin büyüme oranlarının 1980’li yıllardan itibaren bir azalma gösterdiğini aşağıdaki grafikte açıkça görebiliyoruz.

Özellikle kalkınan ülkelerde doğum oranlarının düşmesi ve Almanya, Japonya gibi ülkelerde yaşlılık oranının giderek artması beşeri sermaye ile zenginleşen ülkelere karşı bir dezavantaj oluşturuyor. Bu doğum oranları ile ekonomide oluşacak insan kaynakları ihtiyacını karşılamaları hayli zorlaşmakta.

İşte tam bu noktada Yapay Zeka ile çalışan robotlar devreye girerek gelişmiş ülkelerin rekabet edebilme, maliyetlerini düşürme, kaliteli üretim yapma ve hızlı teslimat konusunda avantaj elde etmelerini sağlayacak. Rutin ve sıkıcı işler robotlara devredilerek, insanlar karar verici noktalarda kontrol eden konumuna gelecekler. Bir restoranda gün boyu soğan soymak gibi bıktırıcı, insanı yoran rutin işler robotlar tarafından yapılacak. İnsanlar daha çok karar verici konumda işlerin akışını kontrol eden konumda olacaklar. Rutin ve ağır işlerde çalışan insanların sağlık sorunları ve maliyetleri de azalma şansına kavuşabilecek. Medyada sürekli söz konusu edilen akıllı robotların insanları ürküttüğü bir gerçek, ama biz faydalı yönlerine odaklansak daha iyi olur diye düşünüyorum.

Ülkelerin büyüme oranları hesaplanırken fiziki ve insan kaynakları sermayesi toplanıp üstüne  toplam faktör üretkenliği ekleniyor. Accenture’in yaptığı bir araştırma sonucunda bundan sonraki dönemlerde Yapay Zeka ekonomisinin devreye girmesi ile büyüme oranlarında Yapay Zeka faktörüde hesaba katılmak zorunda kalınacak.

Büyük veriye sahip olan ve işleyen ülkeler zenginleşirken bu verileri sağlayan ülkeler ise fakirleşerek rutin ve ucuz işçilik isteyen üretimlerle uğraşmak zorunda kalacak.

2020-2050 yılları aralığında küresel ekonomik büyüme ve refah üzerine Yeni nesil yapay zeka uygulamalarının etkisi büyük olacaktır( Gartner,2017 RAGE-AI)

Yeni nesil yapay zeka uygulamalarının dayandığı temelleri sayacak olursak:

• Çok disiplinli çalışma
• Büyük veri(big data) işlemeye yönelik yatırım
• Derinlik gerektiren çok yeni araştırmalar

Amazon firmasında 289.000, Microsoft firmasında 205.000, Google’da 200.000 çalışanın en yüksek oranla faaliyet görev ataması yapılan ar-ge konusu yeni nesil yapay zeka uygulamalarıdır.

Çin gibi son on yılın en büyük büyüme oranlarını kaydeden ülkelerde artık ucuz işçilik söz konusu değil. Şu anda asgari ücretlerin yaklaşık 600 $’a yükseldiği gerçeği ışığında Çin’in bile düşük ücretli işçilik maliyetlerini bir avantaj olarak kullanamaması söz konusu. Dolayısı ile Çin’de Yapay Zeka ekonomisine hazırlık amacıyla milyar dolarlar düzeyinde yatırımlar yapıp ilerde oluşacak ekonomide ürettiği robotlar ile maliyetlerini cazip düzeylerde tutmaya çalışacaktır. Geldiğimiz günde Çin’de 300 milyon yani Avrupa nüfusuna eşit bir kesimin zenginleştiği bir gerçektir.

Yapay Zeka ekonomisinin 2030 yıllara vardığımızda büyümeye etki oranının yaklaşık 15 Trilyon Dolar olacağı tahmin ediliyor.

Küresel ekonomide toplam gayri safi hasılaları (GDP) içinde yapay zeka uygulamalarına dayalı dolaylı gelir artışı (Kaynak: Price Waterhouse Coopers)

YAPAY Zeka Ekonomisi Önemli Tahminler:

• 2018 yılında dünya genelinde yapay zeka ar-ge araştırmalarına 40 milyar dolar civarında bir harcama yapılması beklenmektedir
• Araştırma yapılan 12 gelişmiş ülkenin büyüme oranı Yapay Zeka yatırımları ve uygulamaları ile 2035 yılında ikiye katlanma potansiyeline sahiptir. (Accenture,2017, M.Purdy,P. Dougherty).
• 2030 yılına kadar 15 trilyon doların üzerinde ekonomik katma değer yeni nesil yapay zeka teknolojileri ile ortaya çıkacak (Forrester,2016,J. McCormic).

Artık ülkelerin ekonomik gelişmişlik düzeyleri ihraç malları içerisinde sanayi ürünlerinin çeşit ve miktarına göre değil, bu malların yüksek veya ileri teknoloji ürünü olup olmadığına göre belirlenecektir.

Bilgi ekonomisine geçmenin en önemli yolu başta ar-ge olmak üzere bilgiye yatırım yapmak (gelişmiş ülkelerde GSMH’nın %5 i) ve üretimi desteklemektir. Bilginin para etmediği ve bilginin patent, telif hakları ile korunmadığı hiç bir ülkede kaliteli inovasyon olması mümkün gözükmüyor.

Yapay Zeka ekonomisinde en önemli sektör Yazılım Sektörü olacaktır. Ülkemizin katma değerli ihracatında en hızlı gelişme özelliği taşıyan Yazılım sektörü ülkemizdeki gelişmiş 13 sektörün kılcal damarlarına kadar çözümleriyle entegre olmuştur fakat ürettiği katma değerin maddi karşılığını alamadığı için çarpan etkisi ile büyüme sağlayamamıştır. Gelişmiş ülkelerde ihale sistemlerinde %70 kalite+%30 fiyat modeli uygulanması üzerinde düşünülmesi gereken bir çözüm olabilir.

Umarım fazla kafanızı karıştırmadan herkesin konuştuğu Yapay Zeka ekonomisi hakkında sizlere biraz da olsa aydınlatıcı bilgi verebildim.